Natuurgebied Het Zwanenwater ligt in de Noord-Hollandse duinen bij de kustplaats Callantsoog. Midden in het duingebied liggen de twee grootste natuurlijke duinmeren van West-Europa: het Eerste Water en iets zuidelijker het Tweede Water met het Bokkeneiland. Ze zijn in de loop van de 18e eeuw ontstaan door stijging van het grondwater en regenwater dat bleef staan, net achter de zeereep.
Met de aankoop in 1972 stelde Natuurmonumenten het Zwanenwater veilig. De meren zijn in de jaren 2007-2009 schoongemaakt en bevatten nu schoon water met daaromheen mooie moerasnatuur.
Vogels spotten in het Zwanenwater
Voor het zien van vogels moet je echt in Het Zwanenwater zijn. Er broeden jaarlijks meer dan 75 soorten en het gebied ligt op de route van talloze trekvogels, die vinden in de duinmeren voedsel en rust. In de winter zie je veel watervogels op de meren: smient, slobeend, grote zaagbek en met een beetje geluk grote zilverreigers. Op het Bokkeneiland broeden in het voorjaar honderden aalscholvers in een kolonie. In april kun je de opvallende blauwborst horen zingen. De vogels zijn goed te zien en te fotograferen vanuit drie vogelkijkhutten en vogelkijkschermen.
De kleurrijke duinvalleien van het Zwanenwater
Orchideeën groeien met duizenden tegelijk langs het wandelpad. Liefst tien soorten bloeien er van mei tot juli, van de zeldzame groenknolorchis tot de welriekende nachtorchis. Ze geven Het Zwanenwater volop kleur, net als de witte parnassia, de roze echte koekoeksbloem en de gele grote ratelaar. In augustus kleurt Het Zwanenwater paars door de bloeiende struik- en dopheide. Al die bloemenweelde trekt volop vlinders en insecten aan.
Zwanenwater: Natura 2000 en Wetland
Vanwege de rijke flora en fauna heeft Het Zwanenwater een internationaal beschermde status; het is een Natura 2000-gebied (natuurgebied van Europees belang) en officieel Wetland-gebied (waterrijk natuurgebied van internationale waarde).
De natuur van Het Zwanenwater in
Wandelen in Het Zwanenwater kan van zonsopgang tot zonsondergang. Je kunt kiezen uit twee wandelroutes (2 en 4,5 kilometer) door de duinen van Het Zwanenwater. Onderweg vind je vogelkijkhutten en mooie uitzichtpunten. Er lopen niet overal paden; rust is ontzettend belangrijk voor de vogels en andere dieren van Het Zwanenwater. Toegang tot Het Zwanenwater is gratis voor leden van Natuurmonumenten en kinderen t/m 12 jaar. Niet-leden kunnen een dagkaart van 3 euro kopen (pin of contant). De automaten staan bij de entree van het natuurgebied.
Het hele jaar door organiseert Natuurmonumenten excursies in Het Zwanenwater. Met de boswachter kun je bijvoorbeeld lange wandelingen maken, op fotosafari gaan of meedoen met kinderactiviteiten.